Leksykon: Planety i miejsca (Andromeda)

Aya

Aya jest anomalią w gromadzie Helejosa, tętniącą życiem planetą z aktywną lokalizacją Porzuconych. To bezpieczne schronienie dla angarów, jedynej znanej rasy myślącej pochodzącej z Helejosa, zawzięcie bronione przed intruzami. Pomaga w tym położenie Ai względem czarnej dziury Helejosa, której soczewkowanie grawitacyjne sprawia, że planetę trudniej wykryć. Z kolei Plaga czyni podejście do lądowania na Ai niezwykle niebezpiecznym dla niedoświadczonych pilotów. Skany wykazują, że w pobliskiej Pladze zakończyło żywot wiele statków kettów, których wraki zostały kompletnie ogołocone przez angarskich złomiarzy.

Aya jest również kwaterą główną angarskiego ruchu oporu przeciw kettom, którego przywódcy doradzają gubernatorce planety, Paaran Shie. Dyrektor Tann nakazał, by Aya została uznana nie tylko za suwerenne terytorium, ale i siłę militarną. Mimo że Tempest i jego załoga otrzymali pozwolenie na pokojowe wizyty, Nexus zaleca innym potencjalnym gościom daleko posuniętą ostrożność i rozprowadza wskazówki na temat „wczesnego kontaktu”.

Aktualizacja: Relacje między Inicjatywą i angarami ocieplają się, a dyplomaci wymieniają między sobą kolejne propozycje. Za aprobatą Paaran Shie, Inicjatywa otwiera na Ai ambasadę, równocześnie zapraszając angarskich dyplomatów i naukowców do zwiedzania Nexusa. Nasze Centrum Kultur rozpoczyna kilka programów współpracy, których celem jest wspieranie lepszego zrozumienia pomiędzy angarami i rasami z Drogi Mlecznej.

Czarna dziura – H-012 „Ketos”

W centrum gromady Helejosa znajduje się czarna dziura, wielka gwiazda, która zapadła się w region czasoprzestrzeni o tak potężnych efektach grawitacyjnych, że nie może się z niego wymknąć nawet światło. Uważa się, że jest to czarna dziura Kerra o rozmiarze mniej więcej 12 mas Słońca, która wchłonęła dodatkową masę z pobliskich układów. Zdaniem naszych naukowców, promieniowanie wyemitowane podczas powstawania czarnej dziury może wyjaśniać obfitość pierwiastka zero w Helejosie.

W Drodze Mlecznej badania czarnych dziur są wciąż w powijakach. Siły działające wokół horyzontu zdarzeń zwykle niszczą sondy, nim zdążą one przesłać dane. Ta czarna dziura stanowi wyjątkową okazję do badań nawet z większej odległości. Podczas pierwszych badań Andromedy asari nadały czarnej dziurze nazwę Ardat Hekas, „paszcza demona”. Na mapach Inicjatywy określana jest jako H-012 Ketos, w nawiązaniu do mitologicznego potwora morskiego, który zamierzał pożreć księżniczkę Andromedę.

Jak wynika z ich czasopism naukowych, angarscy astronomowie nazwali czarną dziurę Haranj (mniej więcej „przynęta rybaka”) ze względu na jej obserwowany wpływ na komety i otaczające ją układy. Efekt soczewki grawitacyjnej wytwarzany przez czarną dziurę umożliwił angarskiej planecie Ai uniknięcie zauważenia przez kettów.

Stała obserwacja ujawnia ciekawe interakcje pomiędzy czarną dziurą i Plagą. Istnieją przesłanki świadczące o tym, że część masy Plagi jest wciągana do czarnej dziury, co wywołuje „prądy” w tym zjawisku. Nasi naukowcy sugerują, że gdyby nie czarna dziura, Plaga mogłaby być jeszcze niebezpieczniejsza.

Elaaden

Elaaden to upalny, pustynny księżyc gazowego olbrzyma. Na mapach Inicjatywy oznaczony jako Habitat 2, był uznawany za „złoty świat” pomimo surowych warunków ze względu na ogromne bogactwa mineralne. Efekty pływowe wywołują erupcje krzemianu sodu z jądra księżyca, w wyniku których na powierzchni osiada niezwykle czysty piasek krzemowy nieoceniony przy produkcji wydajnego sprzętu komputerowego.

Badania z orbity wskazują, że wbrew przewidywaniom, atmosfera Elaaden jest niemal całkowicie pozbawiona pary wodnej, przez co długoterminowe osadnictwo czy prace górnicze wydają się wykluczone. Mieszkańcy księżyca każdego dnia walczą o przetrwanie. Zdolni do przeżycia w warunkach oznaczających dla większości istot organicznych śmierć w ciągu kilku dni, kroganie, którzy opuścili Nexusa, założyli na Elaaden kolonie i zaciekle bronią swojej suwerenności. Nexus zaleca podróżującym unikanie Elaaden w miarę możliwości.

Aktualizacja: Otrzymawszy cenny rdzeń napędu Porzuconych, krogańska kolonia Nowa Tuchanka zawarła sojusz z Inicjatywą. Wspólne przywództwo sprawują Gorda oraz przedstawicielka Inicjatywy, Kariste Archana. Nexus tworzy zespół negocjacyjny w celu rozpoczęcia eksploatacji znajdujących się na Elaaden minerałów i wody. Brak danych co do negocjatorów ze strony krogańskiej.

Uruchomienie krypty Porzuconych spowodowało zwiększenie ilości cząstek tworzących chmury w atmosferze Elaaden. Choć księżyc jest wciąż potwornie gorący, pojawiło się znacznie więcej wilgoci, co zwiększyło wilgotność i prawdopodobieństwo opadów deszczu. Naukowcy z Nexusa doradzają mieszkańcom Elaaden, niegdyś cierpiącym na brak wody, przygotowanie się na gwałtowne ulewy.

Eos

Eos, oznaczona jako Habitat 1, była najwcześniejszą „złotą planetą” wytypowaną do założenia placówki. Jien Garson osobiście nadała jej imię greckiej bogini świtu, które uosabiało nadzieję Inicjatywy Andromeda na rozpoczęcie nowego życia.

Po przybyciu na miejsce Nexus odkrył, że planeta, która miała być sucha, ale nadająca się do komfortowego zamieszkania, została zniszczona przez radioaktywny opad z Plagi. Atmosfera planety jest targana nawałnicami, które rozprzestrzeniają promieniowanie na wszystkie kontynenty, a okresowe wiatry wiejące z prędkością 130km/h niszczą sprzęt i uszkadzają promy.

Raporty z Nexusa zawierają wygładzone relacje z dwóch prób skolonizowania planety, z których obie zakończyły się porażką i ogromną liczbą ofiar śmiertelnych. Na Eos znajdują się także liczne siły kettów, którzy najwyraźniej badają tajemnicze sygnały na powierzchni. Eos jest teraz zamknięta dla niemal całego personelu Nexusa, którego władze uważają, że nie nadaje się ona już do zasiedlenia.

Aktualizacja: Aktywowanie krypty odkrytej pod powierzchnią Eos miało spektakularny i natychmiastowy efekt. Radioaktywne cząsteczki w niewyjaśniony sposób znikają z atmosfery, a wynikające z tego gwałtowne zmiany temperatury uciszają silne wiatry na Eos. Poziom wilgotności planety już wykazuje widoczną poprawę. Prodromos, pierwsza placówka założona przez pioniera, została utworzona w Kotlinie Dobrych Wiatrów, a zarządza nią burmistrz August Bradley. Nexus transmituje na wszystkich kanałach informacyjnych nagrania przedstawiające udających się tam kolonistów i nowe warunki na Eos.

Galaktyka Andromedy

Leżąca 2,5 mln lat świetlnych od Drogi Mlecznej galaktyka Andromedy to największa galaktyka w grupie lokalnej. Nosząca również oznaczenie M31 Andromeda to galaktyka spiralna o średnicy ok. 220 tys. lat świetlnych, zawierająca ok. 1 biliona gwiazd (Droga Mleczna zawiera ich 300 mld). Gromada Helejosa to duża gromada gwiazd na obrzeżach galaktyki.

Andromeda ma 14 galaktyk satelickich, które krążą wokół dysku galaktycznego. W miejscu, w którym przed kilkoma milionami lat jedna z tych towarzyszących galaktyk, M32, przeszła przez spiralne ramiona Andromedy, zauważono zakłócenie. Sama Andromeda pędzi w kierunku Drogi Mlecznej z prędkością ok. 100 km/s. Za mniej więcej 4 mld lat Andromeda i Droga Mleczna zderzą się i połączą, w wyniku czego powstanie nowy dysk galaktyczny.

H-047c

Ta niewielka planeta była obiektem szczególnych zainteresowań turiańskiego kontyngentu Inicjatywy Andromeda. Badania długodystansowe wskazywały, że H-047c to „złoty świat” świetnie nadający się dla prawoskrętnego gatunku takiego jak turianie, w związku z czym nadano mu oznaczenie Habitat 5. Turiańska arka Natanus obrała kurs na H-047c, żeby upewnić się, że po przybyciu turianie będą mieli miejsce zdatne do zasiedlenia.

Badania wykazują, że w trakcie wielowiekowej podróży H-047c zostało obrócone w pył przez odłamki po wybuchu Plagi. Ciemna energia wytworzona przez to zjawisko zwiększyła masę odłamków do tego stopnia, że ich uderzenia roztrzaskały planetę, przez co stała się niezdatna do zamieszkania.

Aktualizacja: Po znacznym osłabieniu pola magnetycznego i utracie większości atmosfery, resztki powierzchni H-047c są bombardowane przez promieniowanie kosmiczne. W związku z tym gleba nie jest zdolna do podtrzymania życia, za to jest potencjalnym źródłem cennego helu-3.

Habitat 7

Planeta znana jako Habitat 7 była jednym ze „złotych światów” wybranych przez Inicjatywę Andromeda do wczesnego zasiedlenia. Wiele wskazywało na istnienie porośniętego bujną roślinnością i różnorodnego biologicznie regionu tropikalnego, w którym z łatwością mogłaby się utrzymać placówka.

Z uwagi na brak łączności z Nexusem i innymi arkami po przybyciu do gromady Helejosa, Hyperion zbliżył się do Habitatu 7, by jak najszybciej rozpocząć badania i prace osiedleniowe. ale już ocena wzrokowa wykluczała możliwość zasiedlenia planety. Habitat 7 jest teraz pustoszoną burzami planetą o argonowo-azotowej atmosferze uniemożliwiającej oddychanie. Silna aktywność magnetyczna nieznanych pierwiastków metalicznych wpływa na burze, w wyniku czego powstają ciekawe, ale bardzo niszczycielskie zjawiska elektryczne.

Prowadząca badania drużyna pionierska natknęła się na powierzchni na wrogo nastawione obce istoty i dziwną technologię. Ponowna aktywacja tej technologii spowodowała zauważalną zmianę w warunkach na Habitacie 7. Planeta wciąż jednak nie nadaje się do zamieszkania, a w czasie aktywacji śmierć poniósł Alec Ryder, ludzki Pionier.

Ryder-I

Planeta ta, znana wcześniej pod nazwą „Habitat 7”, była jednym z tak zwanych „złotych światów”, wybranych przez Inicjatywę Andromeda do założenia pierwszych kolonii. Pierwsza próba lądowania na planecie wiele kosztowała, w tym życie ówczesnego Pioniera ludzi Aleca Rydera.

Jednak obecnie dzięki wytrwałości syna Aleca, obecnego Pioniera ludzi, Inicjatywa powraca na tę planetę. Pionier Ryder zdołał zapewnić pełną zdatność do zasiedlenia w Helejosie, zyskując tym samym środki potrzebne do organizacji przedsięwzięć na wielką skalę. By uhonorować osiągnięcia Pioniera, nazwa planety została przemianowana na Ryder-I.

Na planecie wciąż szaleją burze i utrzymuje się duża aktywność magnetyczna. Pomimo przywrócenia funkcjonalności sieci zarządzanej przez Meridian, lokalna krypta pozostaje nieaktywna. Jednakże krypty nie są jedynym sposobem na uczynienie planet zdatnymi do życia.

Inicjatywa Andromeda rozpoczęła tradycyjne terraformowanie, na pierwszy ogień biorąc atmosferę w celu wywołania zmian klimatycznych. Jest to długi i kosztowny proces, możliwy do przeprowadzenia tylko i wyłącznie dzięki osiągnięciu 100% zdatności w gromadzie. W przyszłości Ryder-I stanie się złotym światem, stworzonym od podstaw przez tych, których dzieci będą mogły nazywać go domem.

Havarl

Z wyjaśnień Jaala wynika, że Havarl jest uważane za ojczystą planetę przodków angarów. Ruiny angarskich miast przyciągają badaczy, szabrowników i angarów, którzy wybierają się tam na pielgrzymki wbrew zagrożeniu ze strony kettów. Ze względu na swoją historię, planeta jest też symbolicznym rejonem przygotowania do działań dla bezwzględnie ksenofobicznych Roekaarów.

Badania dalekiego zasięgu wykonane przez Inicjatywę Andromeda wskazywały, że Havarl jest zieloną planetą bujnych dżungli, zasobną w ciekłą wodę. Uważano planetę za „złoty świat” i nadano jej oznaczenie Habitat 3.

Nasze obecne obserwacje wskazują, że Havarl nie nadaje się do zamieszkania. Dżungle pokrywają teraz większość powierzchni planety, a występująca w nich roślinność wykazuje bardzo dziwne cechy. Z próbek widać, że flora dżungli uległa groteskowym mutacjom i zmianom hormonalnym, w wyniku których stała się ona nie tylko niezwykle odporna, ale też niebezpieczna do spożycia. Czynniki te wskazują na poważną zmianę w ekosystemie Havarl, wartą zbadania.

Aktualizacja: Po ustabilizowaniu i prawidłowym aktywowaniu krypty Porzuconych, naukowcy zarówno angarów, jak i Nexusa, donoszą o zauważalnej poprawie charakteru flory Havarl. Bardziej agresywne i zmutowane gatunki wymierają, wypierane przez odmiany pylące i wzbogacające glebę.

Po stosunkowo krótkim czasie Havarl zaczyna zdradzać cechy przyjemnego świata-ogrodu. Tymczasem naukowcy Inicjatywy połączyli siły z angarami w celu pogłębienia badań nad planetą.

Kadara

Pojawiwszy się w badaniach dalekiego zasięgu, Kadara wzbudziła wielkie zainteresowanie Inicjatywy Andromeda. Ze względu na obfitość ciekłej wody i atmosferę zawierającą tlen, stała się poważnym kandydatem do zasiedlenia i otrzymała oznaczenie Habitat 4. Badania wykonane teraz z mniejszej odległości wykazują jednak, że źródła wody na Kadarze są skażone i niezdatne do spożycia.

Ważniejszym problemem jest duża osada znana jako port Kadara. Dawniej była podobno portem handlowym angarów, a obecnie stanowi bazę operacyjną dla wygnańców, piratów i najemników. Ze względu na bliskie związki z wygnańcami, port Kadara jest uznawany przez Nexusa za państwo zbójeckie, a personelowi Inicjatywy odradza się wszelkie kontakty.

Jeżeli poparto Szarlatana: Port Kadara jest obecnie pod kontrolą Kolektywu, kierowanego przez „Szarlatana” Reyesa Vidala. Nexus rozważa reakcję na te wydarzenia, gdyż Vidal jest dla kierownictwa Inicjatywy niewiadomą.

Działanie Ditaeonu, placówki Inicjatywy na Kadarze, przebiega na razie bez większych zakłóceń. Placówką kieruje Christmas Tate, były pracownik Kompanii Górniczej 07 na Marsie.

Próbki wskazują, że aktywowanie krypty na Kadarze znacznie poprawiło jakość wody. Pojawiły się nowe zakwity i mikroby, które pochłaniają i przerabiają siarczki obecne w wodzie gruntowej, a także służą za pożywienie większym zwierzętom. Ditaeon będzie potrzebował jedynie standardowych procedur handlu wodą.

Khi Tasira

Khi Tasira, której nazwę można przetłumaczyć jako „miejsce podniesienia”, to ogromna, przypominająca miasto budowla Porzuconych w systemie Civki. Dzięki naszym badaniom wiemy, że po dziesięcioleciach studiowania jej Archont doszedł do wniosku, iż ta struktura to Meridian – centrum kontroli sieci krypt Porzuconych.

To może tłumaczyć, dlaczego Khi Tasira jest jedną z najsilniej bronionych lokalizacji Porzuconych w Helejosie. Stacjonuje tu znaczna część floty kettów, a APEX donosi, że Archont przysłał dziesiątki kryptologów i fizyków kettów, którzy mają rozwiązywać tajemnice miasta, bronieni przez cały batalion poddanych apoteozie. Z tego względu zbliżenie się do Khi Tasiry oznacza naruszenie granic jednej z największych fortec kettów w gromadzie Helejosa.

Aktualizacja: Mimo iż Khi Tasira nie jest tak naprawdę Meridianem, lecz – jak wiemy obecnie – modułem kontrolnym zamocowanym początkowo w Meridianie właściwym, miasto nadal jest niezwykle istotną lokalizacją Porzuconych. Mieszkała tu liczna społeczność budowniczych Porzuconych, jardaanów, i nadal można tu znaleźć wiele ich eksperymentalnych urządzeń. Stacjonujące tam statki Porzuconych wydają się sprawne, podobnie jak większość baz danych i archiwów. Zbadanie miasta, które przetrwało mimo łupieżczych zapędów kettów, mogłoby z czasem pozwolić na zrozumienie motywów jardaanów oraz Porzuconych, których po sobie zostawili.

Meridian

Dowody znalezione w krypcie na Ai wskazują, że sieć krypt Porzuconych w gromadzie Helejosa jest sterowana z centralnego punktu zwanego Meridianem. Prawidłowo połączone z Meridianem krypty działają zgodnie z zamierzeniami: terraformują planety i utrzymują na nich warunki umożliwiające istnienie życia. Po odłączeniu krypty albo przechodzą w tryb oczekiwania – jak na Eos – albo działają nieprawidłowo – jak mogło się zdarzyć na Habitacie 7 – z katastrofalnymi skutkami dla planety.

Dowodzi to centralnego znaczenia Meridianu dla krypt Porzuconych i planet gromady Helejosa. Ktokolwiek go kontroluje, może teoretycznie wpływać na działanie krypt, a zatem kontrolować – albo zakłócać – ekosystemy całych planet.

Dzięki danym Archonta udało się dotrzeć do ogromnej konstrukcji Porzuconych o nadanym przez niego kryptonimie „Khi Tasira” Archont uważał, że jest to Meridian, lecz w rzeczywistości to zaledwie rdzeń wykonawczy. Informacje z Khi Tasiry wskazują, że sam Meridian został odprowadzony w bezpieczne miejsce, kiedy jego budowniczowie zetknęli się z bronią, która wytworzyła Plagę.

Meridian to konstrukcja w rodzaju sfery Dysona: ogromna pusta skorupa otaczająca źródło energii, które zapewnia ciepło i światło bujnym biomom w jej wnętrzu. Moje wczesne badania zapisów jardaanów wskazują, że Meridian był ich laboratorium i światem zalążkowym, połączonym z każdą kryptą i stale monitorującym stan środowiska wokół krypt. Jednakże nawet przy szybkości przetwarzania kwantowego, przeszukanie wszystkich zgromadzonych na Meridianie danych potrwa dziesiątki lat.

Po twardym lądowaniu Hyperiona we wnętrzu Meridianu, ludzkość ma znaczący udział w jego przyszłości i założyła Port Meridian, zamieszkaną głównie przez ludzi osadę wokół miejsca lądowania Hyperiona.

Port Meridian

Nazwa „Meridian” odnosi się teraz zarówno do wydrążonego świata zalążkowego jardaanów, jak i do znajdującego się w nim portu i miasta zamieszkiwanego głównie przez ludzi. Architektonicznym centrum portu jest nadbudowa arki Hyperion, przekształcana obecnie w domy i obiekty badawcze. Kontrolowane zderzenie Hyperiona z Meridianem przeprowadzone przez kapitan Nozomi Dunn oznaczało pierwsze zakończenie pracy i lądowanie arki Inicjatywy w Andromedzie, w związku z czym Meridian stał się ludzką stolicą.

Przystosowywanie dawnej arki Hyperion trwa, podobnie jak rozlokowywanie znajdujących się na niej dwudziestu tysięcy śpiących.

Plaga

„Plaga” to potoczna nazwa olbrzymiego i śmiertelnie niebezpiecznego zjawiska kosmicznego, zaobserwowanego w wielu częściach gromady Helejosa. Wygląda ono jak wielka chmura z „mackami”, wywierająca destrukcyjny wpływ na planety i przestrzeń wokół nich, niszcząca statki, które próbują przedostać się przez nią lub przelecieć obok niej.

Obserwacje i obecne dane z Nexusa wskazują, że „macki” Plagi składają się z radioaktywnego, bogatego w pierwiastek zero pyłu i gruzu. Wewnątrz tych macek nieustannie zachodzą tysiące mikroskopijnych odkształceń czasoprzestrzeni.

Te nieprzewidywalne zakłócenia powodują kumulację ładunku energetycznego w piezo, co wywołuje niekontrolowane efekty masy, zmieniające grawitację i zdolne do raptownego rozerwania statku kosmicznego. Obecność Plagi ma również wpływ na pobliskie planety, na które spada deszcz radioaktywnego gruzu albo ich orbita ulega zniekształceniu na skutek przejścia przez Plagę lub w pobliżu niej.

Plaga jest silnie przyciągana przez budynki Porzuconych na planetach, choć wciąż nie rozumiemy przyczyny tego zjawiska. Przybiera to postać „macek” pyłu i cząstek radioaktywnych na powierzchni urządzeń Porzuconych, które zakłócają jej działanie. Cząstki te mogły znaleźć się tu po tym, jak planeta przemieściła się przez Plagę, albo też nawet interakcja na odległość z technologią Porzuconych sprawo, że Plaga tak się formuje. W każdym razie występowanie Plagi w pobliżu miejsc Porzuconych wymaga od nas dodatkowej ostrożności.

Żadne dane dalekiego zasięgu nie wskazywały na istnienie Plagi przed naszym wyruszeniem do gromady Helejosa. Naukowcy z Nexusa przypuszczają, że musiała ona pojawić się w stuleciach, podczas których arki zmierzały do Andromedy.

Aktualizacja: Obecnie wiemy, że Plaga jest następstwem detonacji przeprowadzonej w Khi Tasira. Doktor Aridana uważa, że użyta broń spowodowała natychmiastowe odkształcenie czasoprzestrzeni w całej gromadzie, na krótką chwilę łącząc ze sobą liczne punkty w gromadzie Helejosa. Jej model sugeruje, że na skutek odkształcenia uległo zniszczeniu wiele planet, których szczątki połączyły się z mackami Plagi, podczas gdy powstałe w jego wyniku promieniowanie przetworzyło większość tych szczątków w pierwiastek zero. Jak widzieliśmy, efekt odkształcenia czasoprzestrzeni nadal ma miejsce w skali mikro wewnątrz samej Plagi.

Voeld

Jeszcze w Drodze Mlecznej Inicjatywa określiła Voeld jako Habitat 6, „złoty świat”, który miał być nadającą się do zasiedlenia zieloną planetą o umiarkowanym klimacie. Potwierdzają to angarscy historycy: Voeld było dawniej gęsto zaludnioną, rozwijającą się angarską kolonią.

Po pojawieniu się Plagi, odkształcenia grawitacyjne wpłynęły na orbitę Voeld. Modele przygotowane w laboratorium technicznym Nexusa wskazują, że wywołało to niewielką epokę lodowcową. Angarowie zostali zmuszeni do wycofania się do kilku ośrodków miejskich, a reszta ludności Voeld była rozsiana po mniejszych osadach.

Voeld ma więc duże znaczenie kulturowe i strategiczne, ale też stał się obiektem zainteresowania ze strony kettów. Raporty informują o obecności znacznych sił zbrojnych po obu stronach, ponieważ angarski ruch oporu walczy w obronie ludności Voeld i chroni skute lodem pozostałości swojego świata.

Aktualizacja: Udało się bezpiecznie założyć nową placówkę Inicjatywy, Taerve Uni. Kierowana przez nową burmistrz Priyę Blake placówka zamierza otworzyć swoje granice na angarów, gdy Voeld stanie się bardziej zdatne do zamieszkania. Jest ona teraz głównym dostawcą lodu do innych kolonii i na Nexusa.

Z analizy odczytów orbitalnych Suvi wynika, że krypta na Voeld, nie mogąc zrównoważyć grawitacyjnie zmiany orbity planety, wywołała kontrolowane roztopienie dwutlenku węgla zamrożonego w wiecznej zmarzlinie. Według przewidywań, spowoduje to zagęszczenie atmosfery, przez co podniesie się temperatura, by Voeld mogło wyjść z epoki lodowcowej. Pokazuje to, że krypty Porzuconych są zdolne do zaawansowanej analizy i reagowania na warunki panujące na planecie.