Posągi przedstawiające inuadów na Ilos
Droga Mleczna i Andromeda istnieją od kilku miliardów lat. Przez ten czas niezliczone rasy stały się rozumne, utworzyły cywilizacje, zbadały przestrzeń kosmiczną, a następnie wyginęły. Owe drugoplanowe rasy stanowią wyzwanie dla naukowców, którzy nie wiedzą o nich nic lub prawie nic. Rasy te w najlepszym razie pozostawiły po sobie jedynie ruiny i artefakty, w wielu przypadkach o tym, że jakieś miejsce było niegdyś zamieszkane przez inteligentną rasę, świadczą jedynie anomalie.
Droga Mleczna[]
Zidentyfikowane rasy[]
Arthennowie[]
Rasa wymarła około trzystu tysięcy lat przed wojną ze Żniwiarzami. Uważa się, że ich rodzimą planetą była Helyme w układzie Zelene, pod względem atmosfery i warunków życia zbliżona do Ziemi. Przypuszczalnie wszystkie złożone formy życia wyginęły w wyniku użycia broni biologicznej. Możliwe również, że rasa została zniszczona przez Żniwiarzy kilka cykli przed proteanami. Za taką wersją przemawiają odnalezione na sąsiednich planetach ślady cywilizacji arthennów oraz dowody potwierdzające, że dawniej planety zostały zaatakowane z potężnego działa orbitalnego.
Densorinowie[]
Przedstawiciele tej rasy żyli w tym samym czasie, co proteanie. Wiadomo o nich niewiele ponad to, że prowadzili wojnę z rasą oravorów. Kiedy zaczął się cykl, w dość drastyczny sposób próbowali przebłagać Żniwiarzy, ofiarowując im swoje dzieci. Działania te przyniosły dokładnie odwrotny skutek – Żniwiarze szybciej unicestwili densorinów.
Inuadzi[]
127 tys. lat przed wydarzeniami z gier prowadzili wojnę z thoi’hanami o planetę Eingana. Planeta ta do dziś pełna jest wraków statków obu stron konfliktu. Twórcy uniwersum w jednym z wywiadów przyznali, że posągi na Ilos w Mass Effect przedstawiały inuadów, a nie – jak wcześniej sądzono – protean.
Oravorowie[]
Była liczącą się w galaktyce rasą żyjącą w tym samym czasie co proteanie. Zaatakowali ojczystą planetę asari, Thessię, próbując przejąć bogate zasoby planety. Ich inwazja nie powiodła się – powstrzymali ich Proteanie. Wydarzenia te w mitologii asari zostały zapamiętane jako obrona ich ojczystej planety przed zagrożeniem ze strony zazdrosnych bogów przez boginię Athame. Oravorowie prowadzili również wojnę przeciwko densorinom.
Thoi’hanowie[]
Nie wiadomo o nich nic ponad to, że przed 127 tys. laty prowadzili z inaudami wojnę o planetę Eingana, na której po dziś dzień spoczywają wraki ich statków.
Zeiophowie[]
Nieznane są żadne bliższe dane na temat zeiophów, wiadomo jedynie, że na ich rodzimej planecie Armeni w układzie Knossos tuż pod powierzchnią znajdują się dziesiątki grobowców. Ludzkość wyraziła zainteresowanie badaniami nekropolii, jednak Rada Cytadeli, uważając miejsca pochówku za świętość, odmówiła, w związku z czym ludzie od dziesięcioleci starają się uzyskać sądowe pozwolenie na badania.
Zha i[]
W tym samym czasie, co proteanie, żyła również rasa zha. Jej przedstawiciele ulepszyli się poprzez symbiozę ze sztuczną inteligencją, dając początek zha’tilom. Miało to na celu wspomóc ich procesy myślowe i pomóc przetrwać na rodzinnej planecie, która stawała się coraz mniej zdatna do zamieszkania. Kiedy rozpoczął się cykl, Żniwiarze podporządkowali sobie SI, która przejęła władzę nad ciałami swoich panów i zmieniła ich materiał genetyczny, przeobrażając zha w syntetyczne potwory, a ich potomstwo zniewoliła. Zha’tilowie zaczęli mnożyć się w „mechaniczne roje”, które „zasłoniły niebo”. Nie widząc innego sposobu, proteanie wysłali gwiazdę z rodzinnego układu zha w supernową, doprowadzając do całkowitego unicestwienia zha’tilów.
Inne zidentyfikowane rasy[]
Podczas rozmów z Shepardem, Javik wspomina pobieżnie o kilku innych wysoce zaawansowanych technologicznie rasach, które istniały w czasach imperium protean:
- Ditakurowie – agresywna rasa, która doprowadziła do wyginięcia synrilów
- Enduromi – podbili vandomarów
- Synrilowie – twierdzili, że odnaleźli ścieżkę prowadzącą do wiecznego pokoju, zostali jednak wybici przez ditakurów
- Vandomarowie – zostali podbici przez enduromich
Niezidentyfikowane rasy[]
Eksplorując galaktykę, natrafić można na wzmianki o wielu innych rasach, o których nie wiadomo praktycznie nic. Chociaż ruiny i artefakty, które po nich pozostały, mogą udzielić pewnych wskazówek co do ich fizjologii czy poziomu zaawansowania technologicznego, w większości przypadków ich pochodzenie ani nawet nazwa nie jest znana. Poniżej wymienione zostały planety, na których odkryto ślady takich ras.
433 Spidau[]
W roku 2185 stacja górnicza eksplorująca Przestrzeń Nubijską natrafiła na nieznaną wcześniej planetę 433 Spidau, dawniej zamieszkiwaną przez inteligentną rasę, która unicestwiła się w wyniku wojny nuklearnej około tysiąca lat wcześniej. Wykonane przez stację skany pokazały, że na powierzchni planety znajdują się ruiny ponad dziewięćdziesięciu wciąż radioaktywnych miast. Przed tym odkryciem, znano sześć innych ras, które unicestwiły się w ten sam sposób.
Alpha Centauri[]
Na początku 2186 roku grupa badaczek asari odkryła prymitywną rasę na nienazwanej planecie w układzie Alpha Centauri. Obserwując rasę, badaczki wpadły w zasadzkę zastawioną przez ludzi z ekspedycji Manswella, od dawna uznawanej za zaginioną.
Anjea[]
Dokładne skany lodowego giganta Anjei ujawniły dużą liczbę pustych, pozbawionych zasilania przedmiotów o jednakowych proporcjach, które unosiły się w atmosferze dzięki „żaglom” lub „skrzydłom”. Chociaż znajdowały się one zbyt głęboko, żeby umożliwić ich zbadanie, popularna wśród ksenoarcheologów teoria głosi, że są to „trumny” starożytnej rasy, która w ten sposób grzebała swoich zmarłych.
Aphras[]
Planeta Aphras była kiedyś zamieszkiwana przez rozumną ptasią rasę, która weszła w epokę brązu, zanim seria potężnych wstrząsów nie zniszczyła ich siedlisk i nie zabiła większości fauny i flory planety. Obecnie jedynym śladem życia na planecie są jednokomórkowe organizmy morskie. Siostrzana planeta-ogród Aphrasu, Tosal Nym, również ucierpiała w wyniku podobnych wstrząsów, podaje się jednak w wątpliwość, że kiedykolwiek była zamieszkiwana przez formy życia bardziej zaawansowane niż morskie bezkręgowce.
Bothros[]
Na skalno-lodowej planecie Bothros odkryto pozostałości po rasie zbliżonej do naczelnych, zdolnej już do odbywania podróży kosmicznych. Chociaż nie wiadomo, skąd dokładnie wywodziła się rasa, potwierdzono ponad wszelką wątpliwość, że jej siedliska na Bothrosie zostały zniszczone w wyniku bombardowania z orbity. Na powierzchni planety znaleziono różnego rodzaju artefakty – od stopionych fragmentów metalu, po zamarznięte szczątki przedstawicieli rasy wciąż odzianych w skafandry do spacerów kosmicznych.
Carcosa[]
Carcosa uważana była za naturalnie gorący świat do momentu, gdy ekspedycja asari odkryła na jej powierzchni ruiny pałacu. Budowla – prawdopodobnie siedziba władz starożytnego miasta – liczy ponad 2,7 miliona lat. Jedyna zachowana komnata sprawia wrażenie sali tronowej, mającej widok na duże zagłębienie terenu, które kiedyś najpewniej było wielkim jeziorem. Niektóre przesłanki wskazują, że ludność Carcosy zanieczyściła swój świat do takiego stopnia, że stał się on niezdatny do życia. Bezpośrednią przyczyną mógł być potężny efekt cieplarniany i zatrucie źródeł wody pitnej.
Chasca[]
Chasca, częściowo nadająca się do zamieszkania planeta, posiada pierścienie stworzone z niewielkich fragmentów syntetycznego materiału. Chociaż niewidoczne z kosmosu, oglądane z powierzchni Chaski załamują światło na różne sposoby. Nie wiadomo, przez kogo ani po co stworzone zostały owe pierścienie.
Cyllene[]
Na Cyllene, średniej wielkości wodorowo-helowym gazowym olbrzymie, znajduje się zautomatyzowana stacja paliwowa helu-3. Wskazuje to, że układ Phi Clio był kiedyś zamieszkany. Odległość od przekaźnika masy i archaiczna konstrukcja stacji paliwowej sugerują, że układ ten został zbadany przez kogoś, kto nie skorzystał z przekaźnika, ale trafił w to miejsce w trakcie niezależnej eksploracji nadświetlnej. Przedstawiciele tej samej rasy mogli wznieść geotermalne i słoneczne elektrownie, które odkryto na Parnassusie – drugiej i jedynej po Cylenne planety znajdującej się w układzie.
DC1938[]
DC1938 była małą planetą-ogrodem orbitującą wokół czerwonego nadolbrzyma SM2183 Rua. Zamieszkiwała ją zdolna do lotów kosmicznych rasa, której technologia oparta była na kryształach. Planeta została całkowicie zniszczona, kiedy w wyniku rzadko spotykanego zjawiska implodowało uranowe jądro, co przyczyniło się do śmierci ponad pięciu miliardów mieszkańców planety. Jedynym ocalałym z katastrofy było niemowlę uratowany przez ludzki krążownik MSV Kent, który odstawił chłopca do gromady lokalnej w celu udzielenia mu pomocy medycznej.
Etamis[]
Planeta Etamis była kiedyś światem zdatnym do zamieszkania, obecnie jest jałowa, oceany wyschnęły, a jej atmosfera zanikła. Regularne wzory kraterów na powierzchni wskazują, że powstały w wyniku zmasowanych bombardowań bronią kinetyczną pancerników. Relikty znalezione na Etamisie wskazują, że planetę zamieszkiwała inteligentna rasa, co miało miejsce 20–40 milionów lat przed wojną ze Żniwiarzami. Nie wiadomo, czy Etamis był światem ojczystym, czy jedynie kolonią dawno zapomnianej rasy.
Farcrothu[]
Farcrothu jest standardowym gazowym olbrzymem, który wyróżniają księżyce; kilka tuzinów spośród nich zostało wyrzeźbionych na podobieństwo antropoidalnej rasy, nieznanej nauce Rady. Datowanie radiometryczne pozwala przypuszczać, że księżyce zostały obrobione ponad pół miliona lat przed wydarzeniami z gier.
Joab[]
Tysiące lat przed wojną ze Żniwiarzami na Joabie istniała cywilizacja istot podobnych do ssaków naczelnych, której przedstawiciele podróżowali w kosmos. Została ona jednak całkowicie zniszczona przed tysiącami lat w wyniku potężnego bombardowania z orbity. Powstały w wyniku tego obłok pyłu zabił wszelkie istniejące dzięki fotosyntezie rośliny i żywiące się nimi zwierzęta. Są to jednak wyłącznie przypuszczenia współczesnych naukowców, bazujących na kapsułach czasu zakopanych w ziemi daleko od ośrodków mieszkalnych – wszystkie miasta i inne osady dosłownie wyparowały podczas bombardowania.
Junthor[]
Planeta Junthor była dawniej kolonią starożytnej rasy zdolnej do podróży kosmicznych, które ruiny badacze odkryli niedaleko równika. Rozpadły się one jednak niemal doszczętnie, pozostawiając niewiele więcej niż wypatroszone przez wiatr szkielety arkologii i innych megastruktur. W centrum ruin znajdowała się pojedyncza kolumna pokryta inskrypcjami, które po wielu stuleciach udało się rozszyfrować i przetłumaczyć asari: „Pomiędzy tymi dziełami, znaj naszą wielkość” oraz „Potwory z id”.
Gamayun[]
Na Giguli, jednym z sześciu księżyców Gamayuna, turiańska ekspedycja badawcza odkryła dobrze zachowany wrak prastarego statku gwiezdnego. Nie wiadomo o nim nic więcej poza tym, że naukowcy na podstawie wewnętrznego układu pomieszczeń wysnuli hipotezę, że zbudowała go rasa istot zorientowanych poziomo.
Mnemosyne[]
Na orbicie Mnemosyne znajdował się nieaktywny Żniwiarz. Według szacunków naukowców z Cerberusa, został on wyłączony z użytku 37 milionów lat wcześniej wskutek wystrzału z akceleratora masy oddanego z broni zbudowane przez nieznaną, wysoce zaawansowaną technologicznie rasę.
Namakli[]
Starożytne malowidła naskalne na Namakli przedstawiają antropoidalną rasę czczącą Lewiatanów.
Siano[]
Na północnej, zawsze oświetlonej półkuli Siana, znajdują się pozostałości kompleksu zabudowań, liczące sobie wiele tysięcy lat, jednak ze względu na długotrwałe wystawienie na działanie promieni słonecznych są one w ruinie. Po przeciwnej stronie, na którą nigdy nie pada słońce, znajdują się bunkry z odpadami radioaktywnymi, co sugeruje, że istniała tam prymitywna elektrownia. Nie wiadomo, czy zabudowania te powstały przed tym, jak przed milionami lat Siano wpadł do układu Dirada, czy później.
Vecchio[]
Statek badawczy Przymierza Systemów odkrył na planecie Vecchio szczątki grobów ukryte wśród równikowych pasm górskich. Pochowane w nich szkielety stanowiły pozostałości istot humanoidalnych, ale ich zły stan nie pozwalał na identyfikację. W pobliżu znaleziono też fragmenty grzebalnych naczyń ceramicznych. Naukowcy zastanawiają się, jaka rasa zamieszkiwała lub odwiedziła ten niegościnny świat, ponieważ najbliższej planety, nadającego się do zasiedlenia Volturna, nie zamieszkiwały żadne istoty inteligentne.
Andromeda[]
Zidentyfikowane rasy[]
Eealenowie[]
Eealenowie to jedna z ras wasalskich kettów poddana apoteozie, a następnie rozbita. Obecnie prowadzą koczowniczy tryb życia, dokumentując i dzieląc się wiedzą.
Sirindowie[]
Jedna z ras wasalskich kettów, której nazwę tłumaczy się prawdopodobnie jako „z szacunkiem zjadają swoich zmarłych”. W celu zapobieżenia apoteozie, zatruli swoje geny, przez co stali się zależni od kettowskich terapii neurologicznych.
Thusali[]
Jedna z ras wasalskich kettów, która dawniej czciła Porzuconych. Poddana apoteozie.
Niezidentyfikowane rasy[]
H-019[]
Lodowa planeta H-019 w gromadzie Helejosa zamieszkiwana była przez prymitywną rozumną rasę. Skany orbitalne pozostawionych przez nią wiosek wskazują, że wyginęła w wyniku Plagi.
Wasale kettów[]
Dane wywiadowcze doktora Adena sugerują, że kettowie posiadają „minimum tuzin gatunków wasalnych” poza eealenami, sirindami i thusali, co wskazuje, że w Andromedzie istnieje jeszcze co najmniej kilka innych inteligentnych ras, prawdopodobnie poddanych apoteozie.
Ciekawostki[]
- Planeta DC1938 i zamieszkująca ją rasa stanowią nawiązanie do Supermana. Litery odnoszą się do jego wydawcy, DC Comics, zaś cyfry do roku 1938, kiedy opublikowano pierwszy numer komiksu. Planeta podobna była do Kryptona, z którego pochodził Superman: obie orbitowały wokół czerwonych nadolbrzymów, zamieszkiwane były przez wysoce zaawansowane rasy opierające swoje technologie na kryształach i zostały zniszczone w wyniku reakcji łańcuchowej, do jakiej doszło w radioaktywnym jądrze. Jedynymi ocalałymi z obu planet były niemowlęta, którymi zaopiekowali się ludzie. Nazwa statku MSV Kent, który uratował chłopca, nawiązuje do Marthy i Jonathana Kentów, przybranych rodziców Supermana na Ziemi, oraz nazwiska, jakie przyjął superbohater.